تأثیر لرزش زمین ناشی از عملیات انفجار تونل‌های آبرسان و مخازن بر سازه‏های زیرزمینی سد گتوند علیا

لرزش زمین یکی از آثار جانبی عملیات انفجار است. معیار مهم در ارزیابی میزان خسارت ناشی از لرزش زمین، حداکثر سرعت ذرات است. به‌منظور بررسی اثرات امواج حاصل از انفجار در دهانه‌های آبگیر و مخازن ضربه‌‌گیر روی سازه‌های زیرزمینی و بتن‌‌ریزی سد گتوند علیا، 16 نگاشت 3 مولفه‎ای و درمجموع 48 رکورد حاصل از 4 انفجار ثبت شد.  این عملیات با 4 دستگاه لرزه‌نگار PG-2002 با لرزه‌سنج‌‌های سه مؤلفه‌‌ای GS-11D در سه امتداد متعامد شعاعی، مماسی و قائم برداشت و با نرم‌‌افزار DADISP پردازش شد. با استفاده از فاکتور فاصلة مقیاس شده رابطه‌ای برای پیش‌بینی حداکثر سرعت ذرات ناشی از انفجار ارائه شد. این رابطه بر اساس ریشة سوم فاصلة مقیاس شده و ضریب همبستگی 85/0 است. دقت این رابطه‌ به‏کمک الگوریتم ژنتیک به مقدار 89/0 افزایش پیدا کرد. باتوجه به حداقل فاصله 2/56 متری سازه تا مرکز انفجار، حداکثر میزان خرج مجاز در هر تاخیر 4/254 کیلوگرم پیشنهاد شد.